Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw teert Nederland op grote eigen gasvoorraden. Maar aan dat tijdperk lijkt, mede door de aardbevingen in Groningen, versneld een eind te komen.
Deze week kondigde minister Wiebes van Economische Zaken aan dat de gaswinning in Groningen in 2022 terugmoet naar 12 miljard kuub per jaar en vervolgens in acht jaar naar nul.
Vijftien partijen uit de energiebranche, waaronder Gasunie en Essent, ondernemersorganisatie voor de installatiebranche Uneto-VNI en milieuorganisaties als Greenpeace, pleitten prompt voor een verbod op nieuwe gasgestookte cv-ketels vanaf 2021.
Dit klinkt allemaal heel stoer, maar een veel genoemd alternatief voor stoken op gas, de warmtepomp, is nog behoorlijk duur.
De site Milieu Centraal noemt twee varianten: een hybride installatie en een volledige warmtepomp.
Hybride installatie: cv met warmtepomp
We beginnen met de hybride warmtepomp. Je combineert dan een cv-ketel met een warmtepomp. Je huis hoeft hiervoor niet supergoed geïsoleerd te zijn, maar wel is dubbel glas en spouwmuurisolatie aan te raden.
Onderstaande tabel geeft het overzicht van de kosten en terugverdientijd van een hybride systeem.
(klik voor uitvergroting)
Te zien is dat je met een warmtepomp erbij ongeveer de helft op het gasverbruik kan besparen, uitgaande van een redelijk geïsoleerd huis. Je energiekosten halveren daarmee niet, want met de warmtepomp verbruik je meer stroom.
In de situatie waarbij je alleen een warmtepomp koopt voor 4.600 euro en je de subsidie verrekent, ben je netto 2.800 euro kwijt. Vervolgens rekent Milieu Centraal met een jaarlijkse nettobesparing op de energiekosten van 240 euro. Daarmee wordt de terugverdientijd 11,7 jaar.
Volledige warmtepomp
Waar de kosten en terugverdientijd van een hybride systeem nog enigszins te vergelijken zijn met de aanschaf van zonnepannelen, ligt dat bij een volledige warmtepompinstallatie anders. In dit geval is het sowieso noodzakelijk dat je een zeer goed geïsoleerd huis hebt. Het kosten-batenplaatje ziet er dan als volgt uit.
(klik voor uitvergroting)
Uitgaande van de goedkoopste warmtepomp die met lucht werkt (6.500 euro), ben je na verrekening van de subsidie netto 5.200 euro kwijt. Vervolgens is de netto besparing op de energiekosten 160 euro per jaar. Dit levert een terugverdientijd van 32,5 jaar op. Reken je ook mee dat de gasaansluiting weg kan (195 euro per jaar), dan wordt de terugverdientijd ongeveer 15 jaar.
In het geval van de bodempomp zijn de aanschafkosten hoger, maar is de jaarlijkse energiebesparing ook hoger. Voor de aanschafprijs van bruto 8.500 euro kom je na verrekening van de subsidie uit op een terugverdienttijd van 20 jaar.
Kortom, met de stand van de huidige technologie is de kans redelijk groot dat een versnelde overschakeling van aardgas op elektrisch aangedreven warmtepompen flink wat investeringskosten met zich mee gaat brengen. Dat leidt de komende jaren ongetwijfeld tot een discussie over wie die rekening gaat betalen.